Interreg Lakes Connect: Obosieczny miecz recyklingu tworzyw sztucznych
18 marca obchodzony jest Światowy Dzień Recyklingu, ustanowiony w 2018 roku z myślą o promowaniu korzyści płynących z recyklingu – czyli odzyskiwania surowców z odpadów. To ekologiczne święto nie tylko ma na celu zwiększenie świadomości na temat znaczenia recyklingu, ale także skłonić do refleksji nad odpowiedzialnym zarządzaniem zasobami naturalnymi w życiu codziennym. W ramach projektu Interreg Lakes Connect, koncentrujemy się na problemie zanieczyszczenia mikroplastikiem, szczególnie w kontekście zanieczyszczenia jezior.
Zdj.: Zespół Interreg Lakes Connect w trakcie badań pilotażowych
Kluczowe znaczenie recyklingu tworzyw sztucznych
Recykling tworzyw sztucznych od dawna uznawany jest za kluczowe rozwiązanie w naszej walce z degradacją środowiska. Jest to proces, który daje nadzieję, obiecując dać wyrzuconym plastikowym produktom nowe życie, zamiast pozwolić im marnieć na wysypiskach śmieci lub zanieczyszczać nasze oceany. Jednak pod powierzchnią tego pozornie szlachetnego przedsięwzięcia kryje się złożona i nieco paradoksalna kwestia: generowanie mikroplastiku.
Wyższe ryzyko powstawania mikroplastiku
Gdy tworzywa sztuczne są poddawane recyklingowi, przechodzą przez szereg procesów, w wyniku których są rozkładane i przekształcane w nowe produkty. Jednak nawet przy najbardziej zaawansowanych technologiach recyklingu, nie wszystkie tworzywa sztuczne można przekształcić w materiał tej samej jakości, co ich pierwotna forma. Ten efekt downcyklingu oznacza, że z każdym cyklem recyklingu plastik traci część swojej integralności i jakości. Ostatecznie prowadzi to do powstania mikroplastiku – drobnych cząstek, które mogą być nawet bardziej szkodliwe dla środowiska niż większe plastikowe przedmioty.
Wpływ mikroplastiku na ekosystemy
Mikrodrobiny plastiku, definiowane jako elementy mniejsze niż 5 milimetrów, stały się wszechobecne w naszych ekosystemach. Znajdują się w powietrzu, którym oddychamy, wodzie, którą pijemy i żywności, którą spożywamy. Ich wpływ na życie morskie, dziką przyrodę i potencjalnie ludzkie zdrowie jest coraz bardziej niepokojący. Te maleńkie cząsteczki mogą przyciągać i koncentrować szkodliwe zanieczyszczenia, przedostając się do łańcucha pokarmowego i stanowiąc zagrożenie dla całych ekosystemów.
Zdj.: Cząstki mikroplastiku znalezione w trakcie pilotaży projektu Interreg Lakes Connect
Wyzwania i potrzeba kompleksowego podejścia
W kontekście debaty na temat recyklingu tworzyw sztucznych, nasuwa się pytanie: jakie są nasze dalsze kroki? Jest to niezaprzeczalnie kluczowa część rozwiązania, ponieważ recykling pomaga zmniejszyć zapotrzebowanie na produkcję nowych tworzyw sztucznych oraz zapobiega gromadzeniu się ogromnych ilości odpadów na wysypiskach. Jednakże równie istotne jest uznawanie niezamierzonej konsekwencji tego procesu: rozprzestrzenianie się mikrodrobin plastiku.
Ta świadomość wymaga bardziej holistycznego podejścia do wykorzystania i utylizacji plastiku. Musimy nadać priorytet ograniczeniu jednorazowego użytku tworzyw sztucznych, poprawie projektowania produktów z tworzyw sztucznych w celu łatwiejszego recyklingu oraz inwestowaniu w badania nad bardziej skutecznymi metodami recyklingu. Ponadto konsumenci mogą odegrać znaczącą rolę, dokonując świadomych wyborów, wspierając firmy, które priorytetowo traktują zrównoważone opakowania i opowiadając się za polityką promującą gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Rola recyklingu w walce z zanieczyszczeniem
W walce z zanieczyszczeniem tworzywami sztucznymi rola recyklingu jest zarówno istotna, jak i złożona. Jest to miecz obosieczny, który wymaga od nas ostrożnego stąpania, równoważąc korzyści płynące z redukcji odpadów z ryzykiem rozprzestrzeniania się mikroplastiku. Tylko dzięki wieloaspektowemu podejściu możemy naprawdę rozwiązać problem plastiku i chronić naszą planetę dla przyszłych pokoleń.
Źródło: Thred. https://thred.com/change/study-shows-recycling-can-release-huge-quantities-of-microplastics/
Projekt Interreg Baltic Sea Region Lakes Connect
Projekt Interreg Baltic Sea Region Lakes Connect ma na celu zbudowanie sieci kontaktów między różnymi instytucjami, w tym naukowymi, w celu skutecznego rozwiązywania problemów związanych z zanieczyszczeniami wód jeziornych, w tym problemem mikroplastiku, szczególnie w kontekście turystycznego użytkowania jezior. Wspólnie z 4 partnerami z Litwy, Łotwy i Polski dążymy do znalezienia rozwiązań minimalizujących wpływ turystyki na czystość jezior.
