Grupa Badawcza Geochronologii Ewolucyjnej
02 11 2022
O grupie:
Działalność grupy badawczej koncentruje się na różnych aspektach odtwarzania ewolucji na podstawie zapisu kopalnego. W szczególności, badania te obejmują ewolucję szkieletu oraz biogeograficzne powiązania kredowych dinozaurów z Pustyni Gobi oraz pierwotnych jaszczurek, przy wykorzystaniu tomografii komputerowej.
Równolegle prowadzone są badania nad wczesnymi naczelnych i zajęczakami, a także nad wybranymi elementami ekosystemów triasowych, korzystając z materiałów z Gór Świętokrzyskich, Śląska, Tunezji i Grenlandii.
Kolejnym istotnym tematem badań jest wpływ interakcji biotycznych, takich jak pasożytnictwo, oraz czynników środowiskowych, w tym klimatu, na wielkoskalowe zmiany życia na Ziemi. W tym celu wykorzystywane są dane ze skamieniałości mięczaków i robaków płaskich, a także kopalnych śladów aktywności życiowej i paleopatologii do analiz ilościowych. Obecnie jeden z projektów koncentruje się na wpływie ocieplania klimatu na relacje pasożyt-żywiciel oraz związane z tym choroby.
W centrum zainteresowania zespołu są kluczowe zmiany w ewolucji kręgowców i ich pasożytów. Badają też kontekst środowiskowy i biogeograficzny tych wydarzeń. Zespół wykorzystuje do tego różnorodne metody badawcze, od filogenetyki i tomografii komputerowej, po mikroskopię i analizy ilościowe. Prowadzi wykopaliska w Polsce, Tunezji i na Grenlandii.
Zainteresowania badawcze:
- Filogenetyka;
- Paleoekologia;
- Anatomia;
- Biogeografia;
- Ewolucja.
Aparatura badawcza:
| Nazwa aparatu | Kontakt do operatora/pokój | |
| 1 | Pressi Mecatome T202 – Precyzyjna piła do cięcia próbek z płynem chłodzącym w obiegu wewnętrznym | Maciej Moczyński / tel.: 26 560, pok.: 1.48 |
| 2 | Małe studio fotograficzne – składa się z Fomei cs-1070 stolika fotograficznego z wbudowanym statywem, dwóch lamp Fomei Led Slim 15w LED, obiektywu Sigma A 24-35 mm f/2 DG HSM Nikon z aparatem firmy Nikon | |
| 3 | Skaner 3D – SMARTTECH3D z tarczami kalibracyjnymi I statywem | |
| 4 | Keyence VHX-7000 – nowoczesny mikroskop świetlny z zestawem filtrów i polaryzacją światła przechodzącego, konsolą i panelem sterującym | |
| 5 | Critical Point Dryer CPD E3000 – system do wysuszania próbek biologicznych do mikroskopii elektronowej | |
| 6 | Wyparka próżniowa IKA 775 – z misą HB ECO S099 | |
| 7 | Separator elektromagnetyczny Franz M1 – do separacji próbek skalnych | |
| 8 | DELL Precision 5820 – graficzna stacja robocza |
O kierowniku:
Dr Mateusz Tałanda obronił doktorat o wczesnej ewolucji jaszczurek na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem prof. Jerzego Dzika. Odbył staż podoktorski na University College London (Wielka Brytania).
Autor lub współautor ponad 20 angielskojęzycznych artykułów naukowych w czasopismach takich jak Nature, PNAS, czy Acta Palaeontologica Polonica.
Otrzymał nagrodę Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN, za wybitne osiągnięcie badawcze pod tytułem „Rozpoznanie wczesnej ewolucji gadów łuskonośnych na podstawie skamieniałości”. Interesuje się głównie ewolucją gadów, ekosystemami triasowymi oraz biogeografią.
Szczególne osiągnięcie:
Najszerzej znane badania zespołu dotyczą pra-dinozaura Silesaurus opolensis, którego szczątki kostne znalezione zostały w Krasiejowie koło Opola w skałach liczących ok. 230 mln lat. Jest to najdokładniej zbadany gatunek spośród wczesnych przedstawicieli linii ewolucyjnej dinozaurów i jego ilustracje, a przynajmniej odniesienia do niego są w większości podręczników paleontologii kręgowców i publikacji dotyczących początków dinozaurów.