Filogeneza i ewolucja roślin
02 09 2022
O Grupie
Zajmujemy się ewolucją, filogenezą, biogeografią i taksonomią rodziny baldaszkowatych. Jest to ważna ekonomicznie grupa roślin kwiatowych, obejmująca liczne rośliny uprawne (marchew, seler, pietruszka, fenkuł i in.), przyprawowe (kmin, kminek, koper, kolendra i in.) i lecznicze (zapaliczki, fenkuł, anyż i in.). Zawierają one wiele związków biologicznie czynnych, badanych m.in. pod kątem zastosowania w medycynie. Poznanie drzewa rodowego tej grupy umożliwia bioprospekcję, czyli wnioskowanie o właściwościach użytkowych roślin na podstawie ich pozycji filogenetycznej.
Działalność badawcza
Rekonstrukcja ewolucji pyłku baldaszkowatych. Przedmiotem badań jest różnorodność budowy współczesnego i kopalnego pyłku, analizowana na molekularnym drzewie filogenetycznym. Pozwoli to na przypisanie kopalnych palinomorf do węzłów drzewa, a tym samym umożliwi jego kalibrację czasową. Skalibrowane drzewa filogenetyczne są niezbędne w badaniach biogeograficznych i paleoekologicznych, np. określaniu odpowiedzi ewolucyjnej roślin na zmiany klimatyczne.
Analiza ewolucji wtórnej drzewiastości. Baldaszkowate są z reguły roślinami zielnymi, ale w kilkunastu liniach ewolucyjnych niezależnie od siebie powstały formy o wtórnie zdrewniałych pędach. Naszym celem jest poznanie ontogenetycznych, filogenetycznych oraz ekologicznych (klimatycznych) uwarunkowań tego zjawiska.
Filogeneza i ewolucja podplemienia Daucinae. Grupa ta obejmuje duży rodzaj marchew (Daucus) oraz kilka rodzajów zawierających rośliny lecznicze, np. Laserpitium, Laser, Thapsia, badane m.in. pod kątem działania przeciwnowotworowego.
Filogeneza i bioprospekcja rodzaju zapaliczka (Ferula). Ten liczący ponad 170 gatunków rodzaj obejmuje rośliny dostarczające cennych gumożywic, np. asafetyda, galbanum, ammoniacum, sagapenum, stosowanych m.in. w tradycyjnej medycynie i w perfumerii. Nierozwiązane problemy taksonomiczne utrudniają badania aplikacyjne nad tym rodzajem. Naszym celem jest identyfikacja głównych gałęzi ewolucyjnych zapaliczek i określenie ich charakterystyki fitochemicznej.
Oferta
- Identyfikacja okazów świeżych i zielnikowych baldaszkowatych
- Identyfikacja materiału palinologicznego baldaszkowatych
- Identyfikacja próbek roślinnych za pomocą metody PCR i sekwencjonowania
O KIEROWNIKU
Spalik Krzysztof prof. dr hab.
Autor lub współautor blisko 40 angielskojęzycznych artykułów naukowych, głównie z ekologii, ewolucji oraz taksonomii roślin, oraz ponad 40 polskojęzycznych publikacji popularnonaukowych, dydaktycznych (podręczniki szkolne) oraz z zakresu badań edukacyjnych (m.in. raporty z badań OECD PISA); przewodniczący Komitetu Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN; laureat nagrody MEN za habilitację oraz wyróżnienia PAU za najlepszy podręcznik szkolny; zwycięzca plebiscytu „Nauczyciel akademicki roku 2013” w kategorii nauk ścisłych na Uniwersytecie Warszawskim.
